Inzichten uit de praktijksessie: Leesjury op school

Naast algemene informatie over de Leesjury en hoe (en waarom) je ermee aan de slag kan op school, vertelden Els Carlier en Wieneke Coupé hoe zij de Leesjury vormgeven op hun scholen. Els doet dit als boekenjuf van 't Klavertje Vier, een basisschool in Dilbeek. Wieneke werkt geeft Nederlands en Latijn op de Broederschool Hiëronymus, een middelbare school in Sint-Niklaas (secundair onderwijs).

Iedereen Leest merkt dat er en meer scholen meedoen met de Leesjury. Daar zijn veel goede redenen voor, waarvan er één bovenuit steekt: via de school kan je nagenoeg alle kinderen bereiken, ook kinderen die van thuis uit niet de gewoonte hebben om naar de bibliotheek te gaan. Via de school krijgen ook zij de kans om mee te lezen met de Leesjury.

Het valt Els Carlier op dat de meeste kinderen wel degelijk graag lezen, maar dat ze het vaak lastig vinden om hun weg te vinden in het aanbod. Je moet iets kunnen vinden dat bij je past. De kant-en-klare lijsten van de Leesjury nemen bij sommige kinderen de keuze-stress weg: er is al voor hen gekozen. Aan hen om te bepalen wat ze van die boeken vinden.

(c) Michiel Devijver - Iedereen Leest

Wat telkens weer blijkt: dé succesfactor om de Leesjury op school te doen slagen, is een enthousiaste trekker. Die ene leerkracht die het heft in handen neemt en die bij zowel kinderen als collega's het leesvuur aansteekt en brandend houdt.

4. Vrijheid blijheid

De Leesjury is een flexibel concept. Je hebt veel vrijheid, ook op school. Er is één zaak waar Iedereen Leest op hamert: vanaf het moment dat kinderen de Leesjury-boeken zelf moeten lezen (vaak vanaf groep 3 of 4), kan je niet meer klassikaal deelnemen. Dan is hun deelname vrijwillig.

Welk scenario past bij je?

• Zijn de boeken van 'jouw' leeftijdsgroep te lastig voor je leerlingen? Lees dan mee met een groep jonger!
• Moet je met elke leeftijdsgroep starten? Nee! Begin met de groep die op dit moment het best bij je past. Groei daarna eventueel mee met je leerlingen.
• Moeten de juryleden elk Leesjury-boek uitlezen? Nee! Moeten ze van elk boek weten wat ze ervan vinden - en dus ook waarom ze het misschien niet uitlezen? Dat wel!

(c) Michiel Devijver - Iedereen Leest

Boeken kopen, leesdagboeken of extraatjes aanschaffen: dat kost eenmaal geld. Daar kan je niet omheen. Uit de gesprekken blijkt dat de ene school meer budget heeft dan de andere. Veel hangt af van wat de school belangrijk vindt.

Waar zit de geldschieter?

• Vaak slaan school en bibliotheek de handen in elkaar. Op de ene plek krijgen scholen de Leesjury-boeken het hele jaar in bruikleen, op de andere plek zijn de uitleentermijn en de afspraken strakker. Els Carlier hamert erop: 'Vraag ernaar in je bibliotheek! Er kan vaak meer dan je denkt.'
• Oudercomités bieden soms een uitweg.
• Belangrijk: niet alle juryleden moeten op hetzelfde moment hetzelfde boek lezen. Ook wanneer er verschillende boeken op tafel liggen die (nog) niet door iedereen gelezen zijn, kan het gesprek verrijkend zijn! Op die manier heb je minder boeken nodig.

Zowel Els Carlier als Wieneke Coupé houden er een strakke planning op na. Allebei lezen ze de Leesjury-boeken zelf al tijdens de zomer. Dat heeft twee voordelen:

1. Zo kunnen ze al vroeg beginnen broeden op hoe ze de boeken zullen bespreken.
2. Zo zijn tijdens het schooljaar alle exemplaren beschikbaar voor de juryleden.

Jurylid zijn doe je niet snel tussendoor. Dat vraagt tijd én ruimte. Els Carlier heeft de luxe om de juryleden tijdens de lestijden apart te nemen voor haar bijeenkomsten.

Wieneke Coupé trekt zich voor de bijeenkomsten in haar middelbare school terug in een aparte ruimte (mét boekenrek) die ver van het gejoel van de speelplaats ligt. Evengoed gaan ze soms naar buiten, of gaat ze met de oudste juryleden op café tijdens de middag.

(c) Michiel Devijver - Iedereen Leest

Een tip die steeds terugkomt: maak de Leesjury zichtbaar in je hele school. Ook al lezen niet alle leerlingen mee, ze weten wel allemaal dat de Leesjury-werking leeft op school.

Hoe kom je naar buiten met de Leesjury?

• Els Carlier bombardeert collega-leerkrachten tot meters en peters van de Leesjury-boeken en versiert de gangen met verslagen, tekeningen en knutselwerken die de juryleden tijdens de bijeenkomsten maken.
• Wieneke Coupé hangt affiches van de boeken op, met sterren, smileys en quotes bij zodat je meteen ziet hoe de juryleden het boek beoordelen. Zo wordt een Leesjury-boek meteen een gerichte leestip. 
• Voor de leerlingen werkt het extra motiverend als de Leesjury-boeken ook gebruikt mogen worden voor boekbesprekingen of andere spreekbeurten.

De foto's bij dit artikel zijn gemaakt op basisschool GO! De Driesprong in Maldegem.