Vrijwilliger Rit Boogaerts leest voor op school in groep 1
De Leesjury is een leesclub voor kinderen en jongeren, waarbij de juryleden boeken lezen, bespreken en beoordelen. Maar wat gebeurt er allemaal achter de schermen? Hoe verloopt zo’n sessie, het stemmen en de slotfeesten? In deze reeks trekken we op pad om kennis te maken met deze grote lezerscommunity. Deze keer: op bezoek bij Rit Boogaerts, vrijwilliger in basisschool Reuzepas in Oud-Turnhout.
Jarenlang stond Rit Boogaerts als leerkracht in de derde kleuterklas in basisschool Reuzepas, waar ze de Leesjury-werking tien jaar geleden mee uitbouwde. ‘Ik was ook enkele jaren selectielezer. Stapels boeken lezen en daarover in gesprek gaan, geweldig vond ik dat!’, vertelt ze vol passie. Geen wonder dat ze ook na haar pensioen de Leesjury op school verder wilde trekken als vrijwilliger. ‘Vroeger las ik voor in mijn eigen klas, na mijn pensioen is dat uitgebreid naar de oudste kleuters en het eerste leerjaar. Doordat ik me op de Leesjury kan toeleggen, wordt het haalbaarder voor de school om ermee aan de slag te gaan. In de klas lukt het niet altijd om tijd te maken voor de Leesjury, maar ik weet hoe waardevol het is. Zo leren de kinderen verschillende boeken kennen, ze leren meerdere betekenissen van een woord, ze herkennen elementen uit hun eigen leefwereld en ver daarbuiten.’
© Michiel Devijver en Iedereen Leest
Interactief voorlezen
Vroeger las ik voor in mijn eigen klas, na mijn pensioen is dat uitgebreid naar de oudste kleuters en het eerste leerjaar. Doordat ik me op de Leesjury kan toeleggen, wordt het haalbaarder voor de school om ermee aan de slag te gaan.
Rit Bogaerts, voorleesvrijwilliger
Elke twee weken komt Rit de kinderen van de derde kleuterklas en het eerste leerjaar verrassen met een nieuw boek van groep 1. Ook wanneer wij aankomen is ze al vol inleving aan het voorlezen uit Vanavond is het feest van Maayken Koolen. Genesteld in een hoekje in het kopielokaal, dat verrassend goed dienstdoet als voorleesruimte, luisteren de kinderen naar het verhaal over een verjaardagsfeest. ‘Personage Gloria heeft geen geld voor een cadeau, maar ze kan wel ruilen. Weten jullie wat dat is?’, vraagt Rit. ‘Dat betekent iets geven en dan geeft die persoon iets terug’, legt Viktor uit. Het mooie tweerichtingsverkeer gaat verder. Samen lezen ze hoe Gloria een vaas wil ruilen tegen een walkietalkie. Of tegen een schilderij. Maar boven het bureau van haar mama is er geen plek daarvoor. Misschien iets voor in de zetel dan. ‘Een tv!’, roepen de kinderen. ‘Wie kijkt er graag tv?’, vraagt Rit, en bijna alle vingers gaan de lucht in. ‘Misschien kan ze een telefoon geven! Of chips!’, klinkt het nog. ‘Of een taart? Of papegaai?’ Gegniffel alom.
(De tekst gaat verder onder de foto's.)
De juryleden van groep 1 zitten genesteld in een hoekje in het kopielokaal, dat verrassend goed dienstdoet als voorleesruimte. De kinderen kruipen naar voren het boek om de details te zien. Ze zingen enthousiast mee. ‘Ik vond het een leuk verhaal!’, zegt een van de kleuters nadat het boek dichtgeklapt is.
Uiteindelijk heeft Gloria nog geen cadeau en is het feest al begonnen. Zelfs de lampjes branden al. ‘Dat zijn dezelfde lampjes als op het schutblad’, merkt Rit op en ze bladert terug naar het begin. De kinderen kruipen naar voren het boek om de details te zien. Afsluiten doen ze al zingend. ‘Lang zal ze leven, lang zal ze leven, lang zal ze leven in de gloria. In de gloria! In de gloria!’ De kinderen doen enthousiast mee. ‘Ik vond het een leuk verhaal!’, zegt een van de kleuters nadat het boek dichtgeklapt is. Enkele beentjes beginnen te schuifelen, waarna ze het lokaal uit rennen. Tijd voor de volgende klas.
(De tekst gaat verder onder de foto's.)
© Michiel Devijver en Iedereen Leest
Tweede ronde
Zo leest Rit aan de ene na de andere klas voor. ‘Ik wil zo veel mogelijk leerlingen gezien hebben’, zegt ze. ‘In de voormiddag lees ik voor aan twee halve kleuterklassen. Na de middag doe ik dat nog eens. En vlak voor het einde van de schooldag zit ik samen met een groepje uit het eerste leerjaar.’ Dat doet ze om de twee weken, waardoor ze al een bekend gezicht is voor de kinderen. ‘Ik ben hier al eens gekomen toen jij een verhaaltje voorlas’, merkt een van de kleuters uit de volgende klas op.
(De tekst gaat verder onder de foto's.)
© Michiel Devijver en Iedereen Leest
Door het verhaal vijf keer te vertellen, merk ik nieuwe elementen op die ik eerst niet zag, zoals de mama die zwanger is, de strik die op verschillende plekken terugkeert, de lichtjesslinger die de pagina’s verbindt…
Rit Bogaerts, voorleesvrijwilliger
Elke sessie begint Rit met een herhaling van de reeds besproken boeken. Samen met de kleuters leest ze de titels hardop voor: De bril van beer, Een bijzondere vriend, Kijk dan toch!… De kinderen knikken en kijken naar elkaar: dat klinkt vertrouwd. Wanneer ze mooi op een rijtje zitten, is het tijd voor het verhaal van de dag. Voor de derde keer die dag leest Rit hetzelfde boek voor, met evenveel interactie en enthousiasme. ‘Door het verhaal vijf keer te vertellen, merk ik nieuwe elementen op die ik eerst niet zag, zoals de mama die zwanger is, de strik die op verschillende plekken terugkeert, de lichtjesslinger die de pagina’s verbindt…’
Nieuwe woorden
Na de middag verhuist ze met de boeken naar een klaslokaal, waar enkele leerlingen uit het eerste leerjaar al komen binnengewandeld. ‘Voorlezen aan elke klas van het eerste leerjaar zou te veel zijn. Daarom focussen we op een groepje minder vlotte lezers’, legt Rit uit. ‘Ik geef de boeken achteraf mee naar de klas en deel tips met de leerkrachten, zodat ze de moeilijke woorden extra aan bod kunnen laten komen. De leerkrachten lezen het boek nog eens voor de hele klas voor. Zo leren ook de andere leerlingen het verhaal kennen.’
(De tekst gaat verder onder de foto's.)
© Michiel Devijver en Iedereen Leest
De groep is nog niet compleet, maar de kinderen zijn al nieuwsgierig naar het boek van de dag. Ze zien de stapel liggen en hangen over de banken om de titels te lezen. ‘Vorig jaar vond ik het boek met spoken heel leuk’, zegt Lily. ‘Ja, ik ook!’, roept de rest.
De groep is nog niet compleet, maar de kinderen zijn al nieuwsgierig naar het boek van de dag. Ze zien de stapel liggen en hangen over de banken om de titels te lezen. ‘Vorig jaar vond ik het boek met spoken heel leuk’, zegt Lily. ‘Ja, ik ook!’, roept de rest. ‘Als we tijd over hebben, wil ik die nog eens voorlezen. Maar weet dat je die boeken ook in de bib kan vinden’, vertelt Rit. De rest komt toe en als iedereen op zijn plek zit, slaat ze Vanavond is het feest open. De concentratie vervaagt op het einde van de schooldag, maar de leerlingen doen hun best om te zoeken naar de lampjes op de prenten en mee na te denken over welk cadeau Gloria kan ruilen.
Het boek is net op tijd uit voor de bel gaat. ‘Als de juf of meester vraagt of het een leuk boek was, wat gaan jullie dan antwoorden?’, vraagt Rit benieuwd. ‘Ja!’, klinkt het in koor. ‘Waarom?’ ‘Omdat ik ook van feestjes hou!’
Tips van Rit
- Begin met de boeken op te frissen die je al gelezen hebt met jonge juryleden. Zo blijven de boeken in hun geheugen zitten, wat het stemmen op het einde van het jaar makkelijker maakt.
- Neem een attribuut mee. Bij Kijk dan toch! toonde ik in het begin een lavalamp, waardoor de kinderen beter begrepen hoe ze vol aandacht kunnen kijken naar schakeringen van licht en donker.
- Om te stemmen leg ik alle boeken naast elkaar. Apart haal ik de kinderen naar voren. Ik laat hen hun favoriet aanduiden en neem dat boek weg uit de rij. Vervolgens moeten ze hun lievelingsboek kiezen uit de overgebleven boeken, en zo ga ik eliminerend verder. Sommige kinderen pakken maar wat, andere zie je echt diep nadenken over wat ze het beste boek vonden.
Tips van Iedereen Leest
- Kijk naar de kinderen met wie je aan de slag gaat. Beslis zelf welke Leesjury-groep daarbij past. Leeftijd is slechts een indicatie! Zo kiezen verschillende werkingen ervoor om in het eerste leerjaar nog te werken met de boeken van groep 1.
- Wil je geen details uit het boek missen? In de inspiratiefiches gaan we hier steeds op in. Daarin reiken we ondersteuning aan de begeleiders aan in de vorm van voorleestips, interessante invalshoeken en creatieve werkvormen.
- Haal de Leesjury-bijeenkomsten op school uit de lescontext door de klas te verlaten. Wees creatief! Een knusse leeshoek in de gang of zelfs een plekje in het kopielokaal kunnen dienen als setting voor jullie leesavonturen.
Oproep: Jij bent de Leesjury!
Of je nu een enthousiast (internet)jurylid bent, een ervaren begeleider, een betrokken ouder of een vrijwilliger met een groot leeshart: jouw verhaal is van onschatbare waarde. Deel je ervaringen, tips en trucs om samen een hechte lezersgemeenschap op te bouwen. Laat ons iets weten als we ook eens op bezoek mogen komen, voor een blik achter de schermen van jullie Leesjury-werking.