Groep 5 in Brugge
De Leesjury is een leesclub voor kinderen en jongeren, waarbij de juryleden boeken lezen, bespreken en beoordelen. Maar wat gebeurt er allemaal achter de schermen? Hoe verloopt zo’n sessie, het stemmen en de slotfeesten? In deze reeks trekken we op pad om kennis te maken met deze grote lezerscommunity. Deze keer: op bezoek bij groep 5 in de bib van Brugge.
Het is vrijdagavond, 18 uur, het weekend staat voor deur, maar eerst trekken de juryleden in Brugge voor een maandelijkse Leesjury-bijeenkomst naar de bib. Die raakt op vrijdag en zaterdag gevuld met kinderen en jongeren van allerlei leeftijden, want de Leesjury in Brugge heeft een uitgebreide werking met meer dan 100 leden, van groep 1 tot met groep 7. ‘Die zijn verspreid over onze hoofdbibliotheek en ons filiaal Xaverianen’, legt coördinator Audrey Van den Bogaerde uit. ‘Bij de opstart van de Leesjury gingen we vroeger langs in scholen voor een promopraatje, maar de laatste jaren zijn we meer gekend en doen de boekenstandjes in de bib en de mond-tot-mondreclame van ouders en kinderen hun werk. Onze leden zijn dit jaar verdubbeld en we krijgen steeds goede inschrijvingsaantallen, ook van kinderen en jongeren die nog nooit hebben meegedaan, bijvoorbeeld in groep 6 en 7.’
Een van de sleutels tot het succes ligt volgens haar bij de enthousiaste begeleiders. ‘Dat zijn meer dan twintig vrijwilligers, met wie we een goede band proberen te onderhouden. Zo organiseren we in augustus een begeleidersbijeenkomst met wat lekkers, om vooruit te blikken op het nieuwe jaar. In februari hebben we een nieuwsjaarsdrink om te bespreken hoe het huidige leesjaar loopt. En na het Leesjurytraject volgt er meestal een schriftelijke evaluatie.’ Vele van die begeleiders zaten zelf ooit in de Leesjury. ‘De grote troef is dat ze zo’n goede herinneringen hebben aan de Leesjury. Ze kennen het systeem door en door, en weten hoe ze jongeren kunnen inspireren.’
(c) Simon Bequoye - Iedereen Leest
‘Ik heb zelf veel gehad aan de Leesjury en wil die rol op mij nemen om zo de leesmotivatie te verspreiden."
Wafel
Ook student Anna-Luna, die groep 5 begeleidt, was zelf ooit lid. ‘Ik ben ermee begonnen toen ik nog in groep 7 zat’, zegt ze. ‘Ik heb zelf veel gehad aan de Leesjury en wil die rol op mij nemen om zo de leesmotivatie te verspreiden. Eerst begeleidde ik groep 3 en 4, nu groep 5, wat ik nog toffer vind omdat de boeken me zelf meer aanspreken. Verder kan je met de oudere leeftijden diepere gesprekken voeren over de boeken, al vertrek ik ook vaak vanuit spelvormen - ik ben leider in de jeugdbeweging. Dan spelen we bijvoorbeeld “één tegen allen” tegen het boek. Of ik haal inspiratie uit wat mijn eigen begeleiders deden. Sommigen namen bijvoorbeeld eten mee in het thema van het boek.’
Die traditie zet ze graag voort, want wat is een goed leesgesprek zonder een snack? Samen met haar medebegeleider, bibliotheekmedewerker Wim, zit ze klaar in de zetels, waar juryleden Anton, Warre en Felix neerploffen. Eén lid kan niet aanwezig zijn. Een Leesjury-groep die volledig uit jongens bestaat: het komt niet vaak voor. Ze delen een passie voor lezen, maar hun ogen beginnen ook te glunderen wanneer Anna-Luna een zak wafels bovenhaalt. ‘Je kan er wel pas een verdienen als je raadt waarom ik ze bij heb.’ Anton denkt diep na: ‘Kwamen die niet voor in Het monster met de groene ogen?’ Inderdaad, het is een test of ze goed hebben opgelet tijdens het lezen. In het eerste boek dat ze zullen bespreken, valt het woord ‘wafel’ een keer tijdens een stuk over de Nederlandse les, legt Anna-Luna uit.
(c) Simon Bequoye - Iedereen Leest
In dat boek vluchten Vasyl en Elena met hun moeder uit Oekraïne en starten ze in een nieuwe school. ‘Het is echt wel een schoolboek’, vindt Felix. ‘Al merk je dat het geschreven is door een oudere persoon, want de leerlingen gebruiken geen invulboeken.’ Al snel dreigen de jongens af te dwalen met anekdotes over school, en dan brengt Anna-Luna hen terug naar het boek. ‘Hebben jullie het gevoel dat er een moraal of les in het verhaal zit?’, vraagt ze. Anton gelooft dat het gaat over jaloezie. Dat las hij toch op de achterflap. ‘Ik lees die meestal niet, behalve als ik vastzit. Als ik dan zie dat het nog tof wordt, lees ik verder.’
(De tekst gaat verder onder de foto's.)
(c) Simon Bequoye - Iedereen Leest
(c) Simon Bequoye - Iedereen Leest
Metafoor
Het is een goede tip, die ze beter ook hadden toegepast bij het tweede boek van de avond, De waarschijnlijkheid van alles, dat begeleider Wim voor zijn rekening neemt. Dat viel iets minder in de smaak. Aangezien niemand het boek helemaal heeft gelezen, zal Wim moeten spoilen. Het einde zorgt namelijk voor een nieuw perspectief op de rest van het verhaal. Daarin dreigt eerst een asteroïde op de aarde af te stevenen, maar dat gebeurt uiteindelijk niet. Wel wordt de vader van hoofdpersonage Kemi op het einde vermoord. Warre kijkt verbaasd. ‘Ik dacht dat ik wist hoe het zou eindigen; dat een komeet zou inslaan. Maar nu ik dit weet, lijkt het boek me een stuk beter.’
De discussies zorgen ervoor dat zelfs de boeken die bij de eerste lezing niet meteen aanspraken, aan appreciatie winnen. Die leeservaring is verrijkend in twee richtingen. Ook begeleiders Wim en Anna-Luna merken dat zij anders kijken naar een boek door wat de jongeren eruit halen en oppikken. Zo gaat de Leesjury over het samen ontdekken, de liefde voor het lezen delen en een kritisch denkvermogen ontwikkelen. De jongens kijken al uit naar de volgende bijeenkomst, de vijfde en laatste van het leesjaar (voor de eindstemming). Terwijl de verhalen nog echoën in hun hoofd, verschijnt een alvast nieuwe titel op hun lijstje. Ze trekken hun jas weer aan en verdwijnen in de avond, vol verwachting voor de volgende leesavonturen die de Leesjury hun te bieden heeft.
(c) Simon Bequoye - Iedereen Leest
Tips van Leesjury Brugge
- Betrek oud-leden van de Leesjury als begeleider. Zo kunnen ze over boeken blijven praten, ook als ze ouder worden, en hun boekenliefde met een nieuwe generatie delen.
- Breng een snack mee in het thema van het verhaal. Dat motiveert altijd en stimuleert de fantasie en het gesprek over het boek.
Tips van Iedereen Leest
- Ook als niet alle juryleden het boek hebben uitgelezen kan er een levendig gesprek of plaatsvinden. Idealiter zet het hen aan om na de bespreking het boek verder uit te lezen.